جلد شصت و ششم از تفسیر گران‎ سنگ تسنیم، تألیف مفسر بزرگ قرآن کریم حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی به همت پژوهشگاه علوم وحیانی معارج و مرکز بین المللی نشر اسراء، منتشر شد.
این جلد از تفسیر تسنیم، شامل آیه 22 سوره مبارکه احزاب تا انتها و سوره مبارکه سبأ تا آیه 39 می ‎باشد.

معرفی اجمالی جلد ۶۶ تفسیر تسنیم

این جلد  حاوی ادامه آیات سوره مبارکه احزاب از آیه ۲۲ تا پایان سوره و سوره مبارکه سبا از آیه ۱ تا آیه ۳۹ مهم است . بنابراین معرفی اجمالی این  جلد در دو بخش است:

 یک .  سوره احزاب آیات ۲۲ الی ۷۳

 خلاصه و اهم مطالب این آیات به شرح زیر است:

 ۱ . موضع‌گیری مومنان درباره جنگ احزاب و  آزمون الهی دانستن آن ،  تصدیق وعده خدا و رسول و افزایش ایمان و تسلیم مومنان و مقاومتشان در راه خدا تا پای جان .

2. بیان نتیجه جنگ احزاب که مشتمل بر  آیاتی درباره پاداش مومنان و کیفر منافقان و پیروزی مومنان و  شکست کافران در این جنگ با عنایت الهی و امداد های غیبی ، ایجاد ترس در دلهای کافران و یهود بنی قریظه و پیروزی بر آنان کشتن مردان و به اسارت گرفتن زنان و کودکان و به ارث و غنیمت بردن زمینها و اموالشان است.

3.  بخشی از آیات این سوره درباره همسران پیامبر است که آنها را به آخرت طلبی و صیانت از کرامت و عزت بیت رسول خدا فراخوانده و از  دنیا طلبی و تجمل‌گرایی بازمی‌دارد ؛ طرح آیه تطهیر  و بیان مسئله عصمت  اهل بیت نبوت از هر گونه رجس و پلیدی در میان آیات مربوط به همسران پیامبر که از غرر آیات این سوره نیز به شمار می‌آید؛ موضوع ازدواج پیامبر با زینب بنت جحش برای ابطال سنت جاهلی  حرمت ازدواج با همسر پسر خوانده و ...

 4 .  بخش دیگری از آیات سوره ناظر به معرفی پیامبر با اوصافی چون «خاتم النبیین _شاهد_ مبشر _ نذیر» و تاکید بر  رهبری آن حضرت و لزوم اطاعت از او و نهی از ایذای پیامبر و دستور به مومنان در صلوات فرستادن بر آن حضرت و تسلیم اوامر و نواهی بودن است .

5 .  آیاتی درباره احکام نکاح و طلاق و همسران پیامبر و موضوع حجاب..

6 . بخش پایانی سوره آیاتی است  در موضوع معاد و راه نجات در عرصه عظیم قیامت ، شرح مسئله امانت داری بزرگ انسان  و تعهد و مسئولیت‌پذیری او پس از ابای آسمانها و زمین و کوه ها  از حمل امانت و وعید عذاب به منافقان و مشرکان و وعده ی رحمت به  مومنان.

ب .  سوره سبا  (آیات ۱ الی ۳۹ )

این سوره در ترتیب مصحف  کنونی سی و چهارمین  و برپایه ترتیب نزول پنجاه و هشتمین سوره قرآن است که پس از سوره لقمان و  پیش از سوره زمر در مکه نازل شده است و شمار آیات آن  ۵۴ آیه است.

 محتوای آیات شاهد بر مکی بودن سوره  هدف آن ابطال پایه های فکری مشرکان در زمینه  اصول اعتقادی به ویژه معاد و دفع شبهات آنان  با حکمت موعظه و جدال احسن است .

معارف این سوره مانند  همه سوره های مکی با محوریت اصول سه گانه توحید و نبوت و معاد به شرح زیر است :

 1 .    آغاز سوره با حمد الهی و دو وصف  حکیم و  خبیر از اسمای حسنای خدا در آخر آیه در حکم متن  است و همه آیات سوره تا پایان شرح و تبیین این دو اسم است .   اختصاص حمد به  خدا برای این است که همه ستایش ها در دنیا آخرت ویژه اوست چون او مالک آسمانها و زمین و همه موجودات آسمانی و زمینی است و به همین آنچه در زمین فرو می رود و سر بر می‌آورد و از آسمان فرود می آید و به آسمان بالا میرود آگاه است .

2.  یادکرد انکار معاد از سوی مشترکان و اثبات آن با سوگند به خدا از جانب پیامبر؛ اتهام مشرکان به پیامبر و دروغگو و دیوانه  خواندن آن حضرت و تهدید مشترکان به عذاب زمینی و آسمانی از سوی خدا بخش دوم عناصر محوری آیات این سوره است.

3 .  بخش سوم معارف این سوره آیاتی درباره نعمت های خدا به حضرت داوود و سلیمان و مردم سبا است ؛ مانند تسخیرپرندگان و کوه ها برای تسبیح  همراه حضرت داوود و تسخیر  باد برای حضرت سلیمان و به کارگیری آن حضرت جنیان را در امور گوناگون و اعطای نعمت های ماده مثل باغ  و انواع میوه‌ها به پادشاهان یمن و مردم سبا  

4 . بخش دیگر آیاتی است  درباره ادله وجود خدا و اثبات توحید و ابطال پندارهای باطل مشترکان در پرستش بتها و نفی شفاعت آنها و اثبات رازقیت و ربوبیت الهی و نیز  انکار نبوت خاص و عام مشرکان  و مجادله و  گفتگوی مستضعفان  و مستکبران در قیامت و انداختن هر یک گناه  خود را بر گردن دیگری و پاسخ خدای سبحان به آنها .

5.  بخش پایانی این جلد آیاتی است در بیان رسالت فراگیر و جهان شمول پیامبر و بشیر و نذیر بودن آن حضرت،  اشاره به مساله معاد  و تهدید مشرکان  به حسابرسی سخت و کیفر دردناک روز قیامت ، مخالفت مترفان   هر عصری با تعالیم وحیانی انبیا ، ابطال تفکر مشترکان درباره تکاثر در اموال و اولاد و نشانه سعادت و برتری دانستن آنها ؛ آزمون الهی بودن قبض و بسط روزی و مایه تقرب بودن ایمان و عمل صالح؛ بشارت مومنان  به پاداش بهشت و نعمتهای آن و تقدیر  روزی و  قبض و بسط آن بر پایه حکمت الهی و وعده  خدا به انفاق کنندگان.

علاقه ‌مندان به تهیه آثار آیت‌الله العظمی جوادی آملی می ‌توانند به سایت www.nashresra.ir مراجعه کنند.