خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)؛ جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران با هدف شناسایی و معرفی کتاب‌های برتر، کمک به اعتلای سطح دانش و فرهنگ مکتوب جامعه اسلامی، حفظ استقلال و هویت فرهنگی و حمایت و تشویق پدیدآورندگان متعهد و متخصص کتاب کشور به صورت سالانه برگزار می‌شود.

کتاب «تحریر رسالة الولایه» تألیف آیت‌الله العظمی جوادی آملی یکی از آثار برگزیده در سی و چهارمین دوره جایزه کتاب سال است که با حضور رئیس جمهور از این اثر ارزشمند تجلیل شد. با توجه به اینکه مؤلفه‌ها و شاخص‌های گوناگونی در انتخاب یک اثر نقش دارد، از این رو برای آشنایی با ویژگی‌های این اثر گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام‌ والمسلمین دکتر مرتضی جوادی آملی، فرزند این مرجع تقلید انجام داده‌ایم که مشروح آن در ادامه آمده است.

حجت‌الاسلام و المسلمین جوادی آملی درباره این اثر به خبرنگار ایکنا گفت: علامه طباطبایی(ره) که مرد حکمت و عرفان اسلامی است در دوره‌های مختلفی از عمر شریف خود آثار و برکات عملی و معارفی ارزشمندی به یادگار گذاشته‌اند و از جمله آنها «رسالة الولایه» است که در دوران میان‌سالی علامه، به نگارش درآمده است.

وی با بیان اینکه این اثر در حوزه معارف توحیدی و آمیختگی حکمت با عرفان اسلامی است، افزود: عنوان «ولایت» در اندیشه اسلامی در نهایت و برترین جایگاه آن قرار داشته و مطرح است که در جلوه ائمه اطهار(علیهم السلام) به بهترین شکل نمودار شده است. از آنچه که در رابطه با ولایت در جامعه ما مطرح است، نگرش عقل عملی است و در این نوشتار هم به عقل نظری و هم عقل عملی پرداخته شده است؛ یعنی هم به اندیشه متعالی در حوزه حکمت و عرفان اسلامی و هم به سلوک و رفتار شایسته‌ای که اهل ولایت آن مسیر را طی می‌کنند، پرداخته شده است.

ریاست بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء تصریح کرد: علامه طباطبایی چون سالک هر دو مسلک بود، هم در بخش عقل عملی رفتار سالکانه‌ای داشت و هم در بخش نظری حکیمانه و عارفانه می‌اندیشید؛ از این رو این مسئله را در قالب ولایت مطرح کردند. آیت‌الله جوادی آملی نیز که از شاگردان به نام استاد طباطبایی است، هم نگرش‌های عارفانه و شاهدانه ایشان را خوب یافتند و هم نگرش‌های حکیمانه و بینش‌هایی که در حوزه معارف نقلی از ایشان تراوش کرد، را داشتند و با نگرش سه‌گانه معقول، منقول و مشهود این کتاب را تحریر کردند.

وی ادامه داد: در مقدمه کتاب آمده است؛ شاید این کتاب نیاز به شرح و توضیح برای عده‌ای داشته باشد، اما فلسفه این کتاب تحریر بوده است؛ یعنی آزادسازی مطالبی که علامه در حوزه ولایت مطرح کرده‌اند. آنچه آیت‌الله جوادی آملی نگارش کرده‌اند، ضمن تبیین معارف و حقایقی که در این کتاب آمده است، مباحث این کتاب را باز و بخش‌های گوناگون مطالب علامه طباطبایی را آزاد کرده‌اند تا اندیشوران و صاحبان حکمت و معرفت بتوانند در فضای اندیشه و عرفان به درستی حرکت کنند.

حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر جوادی آملی ابراز داشت: از آنجا که عرفان یک دانش متعالی است، لغزش در این دانش هم کم نیست و منزه کردن آن از جایگاه حکمت متعالیه کاملاً امکان‌پذیر است. آیت‌الله جوادی آملی که قرائت و خوانش مستقلی از حکمت متعالیه داشته‌اند، برای تحریر و آزادسازی این مباحث از حکمت متعالیه بهره‌های فراوانی برده‌اند و توانستند مباحث پیچیده ولایت را با نردبان حکمت متعالیه تبیین و برای اندیشمندان فضای شایسته‌ای را ایجاد کنند.

وی تصریح کرد: ما در عصر و روزگار خود نیازمند این هستیم که یک حکمت امن و عرفان به ساحل نشسته‌ای داشته باشیم و این در توان علمی و ارادت فوق‌العاده آیت‌الله جوادی آملی که شارح و تحریرکننده این کتاب هستند، بوده و در روزگار ما آنچه می‌تواند حجت علمی برای اهل حمکت، معرفت، دانشگاهیان و علاقه‌مندان به حکمت و عرفان اسلامی باشد، این کتاب به درستی می‌تواند این نقش را ایفا کند.

وی در ادامه درباره دلیل انتخاب این کتاب و ویژگی ممتاز آن بیان کرد: داوران جایزه کتاب سال در انتخاب یک اثر شاخص‌ها و معیارهای گوناگونی را مدنظر دارند و از جمله آنها سطح موضوعی است که برای یک جامعه علمی و متعالی از نظر علم و معرفت نیاز است و در رابطه با موضوع ولایت آنگونه که باید شناخته شود و اهتمام لازم در حوزه معرفت نسبت به اصل ولایت داده شود، صورت نگرفته و آنچه که در حوزه ولایت در جامعه ما مطرح است با آنچه به عنوان جایگاه عنصر ولایت در معرفت مکتب تشیع شناخته می‌شود، تفاوت دارد و این کتاب تلاش دارید این خلأ را پوشش دهد.

حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر جوادی آملی ویژگی دیگر این اثر را بحث مؤلف و تألیف کننده این اثر عنوان کرد و گفت: آیت‌الله جوادی آملی خود از سالکان، حکیمان و عارفان این مسلک عقل و نقل هستند و جریان شهود را نیز در اندیشه خود دارند و راهیان این راه کسانی هستند که این دانش را به خوبی تحصیل کرده‌اند و معلم و مرشد این امر بوده‌اند. آنچه در نگارش این کتاب دخیل است، به لحاظ نگارشی نیاز به نگرش عمیقانه و محققانه‌ای دارد و تعمیق و تحقیق این اثر نیز از جمله ویژگی‌هایی است که در این کتاب نهفته است.

وی در پایان با بیان اینکه امروزه متأسفانه فضای تحقیق و تعمیق نسبت به معارف به ویژه معارف عالی اسلام به درستی انجام نمی‌شود، گفت: ویژگی‌هایی که برشمرده شد در انتخاب یک اثر به عنوان کتاب ملی که سرمایه ملی و جامعه اسلامی محسوب می‌شود، نقش اساسی دارد.