جلد 65 تفسیر گرانسنگ تسنیم اثر آیت الله العظمی جوادی آملی، با همکاری پژوهشگاه علوم وحیانی معارج و مرکز نشر اسراء، منتشر شد.

 جلد 65 تفسیر تسنیم، به تفسیر تمام  آیات سوره مبارکه لقمان ، سجده و همچنین آیات ۱ تا 21سوره احزاب اختصاص دارد و در 776 صفحه به زیور چاپ آراسته گردید . 

معرفی اجمالی جلد ۶۵ تفسیر تسنیم

 این جلد مشتمل بر تفسیر دو سوره مبارکه لقمان و سجده و ۲۱ آیه از سوره مبارکه احزاب است.

 الف.  سوره لقمان و معرفی اجمالی آن

سوره مبارکه لقمان که در ترتیب مصحف شریف سی و یکمین سوره و  به حسب نزول پنجاه و هشتمین سوره است ؛ بنابر مشهور ۳۴ آیه دارد و پس از سوره صافات و پیش از سوره سبا  در مکه نازل شده است و هدف نزول آن دعوت به توحید و یقین به معاد و عمل به کلیات دین است.

 محتوای این سوره و خطوط کلی آن بر پایه سیاق آیات مکی درباره وحی و موعظه های اخلاقی لقمان حکیم و پاره‌ای آیات توحیدی است.

 آیات آغاز آغازین سوره درباره برخی از سران مشترک مکه است که میخواستند با تبلیغات دروغین خود و بازگو کردن قصه کسرا های ایران مانع توجه و گوش دادن مردم به قرآن کریم شوند و خدا و دین حق را از یاد مردم ببرند.

 محور اصلی معارف این سوره که حاوی اصول اعتقادی توحید و معاد و مواعظ اخلاقی است که اهم آن به شرح زیر است:

 یک.  معرفی محسنان و اهل فلاح و نجات بودن آنان؛ اینان کسانی هستند که اهل نماز و زکات و یقین به آخرت اند و قرآن برای آنان هدایت و رحمت است که دستاورد آنان رستگاری شان  است.

 ۲.  معرفی مستکبران و عدم رستگاری آنان و تهدیدشان به عذاب خوارکننده الهی

 ۳. اشاره‌ای به قدرت الهی و خالقیت پروردگار جهان در آفرینش آسمانها و زمین و کوه ها و نزول باران و رویاندن گیاهان

4.  تاکید بر اصول اعتقادی عبادی و اخلاقی در قالب بیان مواعظی از زبان قرآن حکیم درباره شکرگزاری از خدا و خطر شرک و کفر وتوصیه به اکران والدین و شرک نورزیدن،  احضار اعمال در قیامت و پیامد تلخ‌ ترک  حدود شرعی برپا داشتن نماز و امر به معروف و نهی از منکر و شکیبایی در برابر مصائب، ترک نخوت و تکبر در رفتار با دیگران، یادآوری معاد و تنهایی انسان در قیامت.

ب.   سوره سجده

این سوره مبارکه نیز که در ترتیب مصحف سی و دومین و به ترتیب نزول هفتاد و پنجمین سوره قران است پس از سوره مومنون و پیش از سوریه طور در مکه نازل شده است که شمار ایات ان سی آیه و هدف نزول آن مانند همه سوره های مکی بازخوانی مسئله مبدا و معاد و اقامه برهان بر آنها و اشاره به برخی و نبوت است معرفی اجمالی محتوای معارف سوره به ترتیب آیات آن به شرح زیر است:

 یک .  بحث از نزول قرآن و خلقت شش روزه جهان و تدبیر امور دنیا و آغاز آن از آسمان، زیبایی آفریده‌ها آفرینش انسان از خاک و نسل او از آب و کامل کردن اعضای انسان در رحم برای ادراک محسوسات و دمیدن روح در او.

2.  اشاره به  مطالبی درباره استبعاد کافران نسبت به معاد،  اشاره به قبض روح انسان به دست ملک الموت، بینا و شنوا شدن مجرمان در قیامت تثبیت  قول خدا درباره پر کردن جهنم از تبهکاران

3. آیاتی درباره نشانه های مومن واقعی و عدم تساوی مومن و کافر، مراتب عبادت و پاداش عظیمی مومنان ، جاودانگی مومنان در بهشت و کافران در جهنم

4. .بهره مندی حضرت موسی از تورات، اشاره به امامت و پیشوایی برخی از بنی اسرائیل،  نقل هلاکت برخی از اقوام تبهکار گذشته برای عبرت.

5 .  آیاتی پیرامون نظم علمی و تدبیر الهی در آفرینش،  وعده پیروزی به مومنان و وعید عذاب به  کافران.

 ج . سوره احزاب( آیات ۱ تا ۲۱ )

 این سوره که در ترتیب مصحف کنونی سی و سومین سوره به حسب ترتیب نزول نودمین سوره قرآن کریم است؛ طبق نقلی پس از سوره انفال و پیش از سوره مائده در نقل دیگری پس از سوره آل عمران و پیش از ممتحنه در مدینه نازل شده و به اجماع مفسران ۷۳ آیه دارد و چنان کهاز  سیاق  آن پیداست،  عناصر محوری آن مانند همه سوره های مدنی درباره احکام فقهی و حقوقی و مسائل نظامی و حکومتی و سیاسی و عبرت ها و اندرز های اخلاقی و فرهنگی، اجتماعی و  خانوادگی است.  بنابراین فهرست اجمالی اهمّ مطالب ۲۱ آیه آغازین آن که در این جلد آمده به شرح زیر است:

 یک .  دعوت پیامبر به پایداری در راه ایمان و تقوا و عدم سازش با کافران و منافقان و پیروی از وحی و توکل به خدا

 ۲.  ابطال برخی از آداب و رسوم خرافی جاهلیت مانند ظهار .

3.  معرفی جایگاه خاص پیامبر برای تاسیس نظام و حکومت اسلامی،  دفاع از سرزمین اسلام و تبیین احکام فقه سیاسی و اجتماعی .

4 . رویداد بزرگ و سرنوشت ساز جنگ احزابب و حوادث تکان دهنده و نکات درس آموز آن و نقش منافقان و یهودیان در این جنگ .

5. اشاره به هم پیمانی منافقان و یهودیان بنی قریظه برای براندازی نظام نوپای اسلامی و شکست مفتضحانه آنان و پیروزی مسلمانان به امداد الهی.

 ۶ . معرفی پیامبر به عنوان اسوه حسنه برای اهل ایمان به خدا و قیامت

پژوهشکده قرآن و عترت