کتاب ارزشمند تفسیر تسنیم (جلد 64)  که به ادامه سوره « عنکبوت » ( آیات 42 تا پایان ) و پیش گفتار و همه آیات سوره روم می پردازد ، منتشر گردید . 

معرفی جلد 64 تفسیر قیم تسنیم

این جلد به ادامه سوره « عنکبوت » ( آیات 42 تا پایان ) و پیش گفتار و همه آیات سوره روم می پردازد و مطالب آن را می توان در دو بخش ارائه داد .

نکات مهم سوره عنکبوت 

1.  سوره عنکبوت به تفسیر چند مطلب مهم پرداخته است :

الف:  علم الهی به انگیزه و عمل مشرکان و فهم پذیری بیشتر آیات قرآن و بیان حکمت یادکرد مثل در قرآن

ب: بازدارندگی نماز از فحشا و منکر و برتری یاد خدا و پاسخ به برخی از شبهات

ج: دستور جدال با اهل کتاب و نمایندگان ادیان و استثنای ظالمان آن ها از آن و بیان ارکان چهارگانه جدال احسن  و مهم ترین رکن  مشترک آن و بیان نتیجه و ثمرات آن .

د: امی بودن پیامبر اکرم (ص) دلیلی بر حقانیت قرآن و صحت نبوت وی است و صاحبان علم که آیات روشن قرآن در سینه هاشان جا دارد، آن را نیز پذیرفته ولی ستمگران آن را انکار می کنند.

ذ: درخواست معجزه از سوی مشرکان و پاسخ الهی به آن و رحمت و مایه یادآوری بودن قرآن برای مومنان  

خ: شهادت خدا بر صدق دعوای رسالت پیامبر اکرم (ص)  و کفایت آن و فرجام ایمان به باطل و کفر به خدا .

ر : استعجال عذاب الهی از سوی مشرکان و کافران و پاسخ حکیمانه خدا و ظهور احاطه عذاب الهی بر آن ها .

ز : تحریض مومنان به هجرت برای حفظ دین و وجوب آن .

س: قضای حتمی مرگ و معنای چشیدن آن و بیان پاداش صبر و توکل مومنان نیکوکار .

ش : قبض وبسط روزی  و معیار آن ، اعتراف مشرکان به توحید ربوبی و اتمام حجت با آن ها ، حقیقت زندگی دنیا و غفلت کافران از حیات حقیقی ، چرایی بازگشت مشرکان به شرک ، یادآوری نعمت بزرگ امنیت به مشرکان ، اسناد شدیدترین ظلم ها به مشرکان مکه ، پاداش جهاد همه جانبه در راه خدا و اقوال مفسران درباره معنای «سبل» و معیّت خدا با محسنان.

محتوای سوره مبارکه ی روم 

2.  در بخش دوم ابتدا به مباحث کلی سوره ی «روم » اعم از نام ها ، زمان ، مکان ، فضای نزول سوره و... پرداخته  و در ادامه به تفسیر آیات نورانی سوره می پردازد که مطالب و محتوای آن را می توان در چند امر کلی  خلاصه کرد :

الف : مباحث توحیدی که در چندین آیه به برهان فطرت ، براهین دیگر ، ذکر نشانه های حق ، یگانگی و قدرت مطلق او در آفرینش انسان ها تاکیدکرده است .

ب: تبیین مسئله معاد که در آیات فراوانی به آن اشاره شده و از روایات تفسیری آن ها بر می آید که هنگام برپایی قیامت مردم از هم جدا شده و هر یک بر سر سفره ی اعمال خویش می نشیند؛ مومنان نیکوکار شادمانند و کافران و تبهکاران در عذاب دوزخ .

ج : مسئله دنیا شناسی ؛ همه هستی در دنیا و امور مادی خلاصه نمی شود ، بلکه هر وجودی دو جنبه ی ظاهر و باطن دارد ؛ ظاهر هستی که مشهود است ، نشئه ی دنیاست که خانه تصرّم ، تغییر  و مجاز است  و  باطن آن نشئه ی آخرت ؛ یعنی سرای ثبات ، حقیقت و قرار است و این حقیقت را تنها خردمندان می فهمند .

د : مسئله انسان شناسی :  که از مباحث بسیار مهم است ، چون انسان نیز همانند دیگر موجودات ظاهر و باطنی دارد ؛ ظاهرش همان بدن و جنبه ی ملکی و دنیایی اش است و باطن او ، روح و جنبه ی ملکوتی و آخرتی اوست.

ذ: بیان سنت نصرت الهی و تخلف ناپذیری وعده ی الهی ؛ فرمانبرداری انسان از خدای حکیم ، نصرت الهی را در پی دارد و از قوانین حاکم بر نظام هستی سنت وعده الهی است که در آن هیچ گونه تبدل و تخلفی راه ندارد و خدا نصرت مومنان را وعده داده و هرگز تخلف نمی کند : « وعدالله لایخلف الله وعده ولکن اکثر الناس لا یعلمون » سوره ی روم آیه 1 .

س : روشن بودن راه و گمراهی  برخی از مردم ؛ خدای سبحان طریق هدایت را آشکار ، و حجت راه را بر همگان تمام کرده ، پس طالب حق هیچ ابهامی ندارد و اگر در مسیرش گمراه گردد ، هیچ عذر و بهانه ای نخواهد داشت ، خدای سبحان در آیات 28-29 همین سوره با مثالی زیبا این حقیقت را تبیین کرده است .

ناگفته نماند که  آغاز این سوره به دو امپراطوری ایران و روم اشاره دارد که رومیان در جنگ از ایرانیان شکست میخورند ؛ اما پس از چند سال دیگر رومیان آن ها را شکست می دهند و با بیان این مطلب  سنت نصرت الهی را به نحو احسن بیان می دارد .

برای تهیه این کتاب اینجا مراجعه کنید 

پژوهشکده قرآن و عترت