کتاب رجال تفسیری شروع یک جریان علمی است/ «رجال تفسیری» در نوع خود اثری بی‌نظیر است

به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی اسراء: همزمان با روز پژوهش، آیین رونمایی از کتاب گرانسنگ «رجال تفسیری» که تحت اشراف حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی به رشته تحریر درآمده است، در سالن آمفی تئاتر بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء برگزار گردید.

در این مراسم آیت الله حسینی بوشهری رئیس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، حجت الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی آملی رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء، حجت الاسلام و المسلمین ابوطالب علی نژاد پژوهشگر و مولف اثر و حجت الاسلام و المسلمین محمد کاظم رحمان ستایش به عنوان منتقد به ایراد سخنرانی پرداختند.

حجت الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی آملی:

حوزه علمیه قم از عمده‌ترین ارکان پژوهش در کشور و نظام اسلامی است/ کتاب رجال تفسیری شروع یک جریان علمی است

در این مراسم، حجت الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی آملی ریاست بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء با گرامیداشت هفته پژوهش بیان داشت: حوزه علمیه قم از عمده‌ترین ارکان پژوهش در کشور و نظام اسلامی است که آثار و برکات پژوهشی خود را در هفته پژوهش به نمایش می‌گذارد.

وی ادامه داد: کتاب گرانسنگ «رجال تفسیری» محصول تلاش ۱۰ ساله محققین این عرصه، تحت اشراف حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی است که الحمدالله امروز ۷ جلد از این مجموعه تقدیم جامعه علمی کشور شده و پیش بینی می گردد این مجموعه ۲۰ جلد بشود و تقدیم جامعه علمی کشور و جهان اسلام گردد.

رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء خاطرنشان کرد: رجال تفسیری یک دانش و حقیقت عینی و علمی است، لذا کتاب رجال تفسیری صرفاً یک کتاب رجالی نیست بلکه شروع یک جریان علمی است که حدیث شناسان حوزه معارف و تفسیر ما نیز احیا بشوند که قطعاً برکات و آثار ارزشمندی در کنار آن ایجاد خواهد شد.

آیت الله حسینی بوشهری:

کل ازمنه حوزه و دانشگاه باید مصروف پژوهش و تولید علم باشد / «رجال تفسیری» در نوع خود اثری بی‌نظیر است

در ادامه این مراسم آیت الله حسینی بوشهری در سخنانی با تسلیت ایام شهادت حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها، از برگزاری این نشست تقدیر و تشکر کرد.

وی با اشاره به برکات هفته پژوهش اظهار داشت: هفته پژوهش خون تازه‌ای در رگ‌های مراکز علمی و حوزوی ایجاد می کند. رسالت همه حوزویان و دانشگاهیان ما این است که همواره وقت خود را صرف پژوهش کنند؛ کل ازمنه حوزه و دانشگاه باید مصروف پژوهش و تولید علم باشد و هفته پژوهش یک نمادی از این ازمنه است.

آیت الله حسینی بوشهری با اشاره به ویژگی های منحصر به فرد کتاب رجال تفسیری بیان داشت: این اثر در نوع خود اثری نه کم‌نظیر، بلکه بی‌نظیر است! «رجال تفسیری» یک شاهکار است چراکه همواره علم رجال در بحث های مقدماتی برای علم فقاهت و اجتهاد مطرح بوده است اما یک ابتکار توسط حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در موضوع این کتاب طرح شده که احادیث تفسیری به میدان بیاید و دانش رجال در خصوص آنها بحث کند.

رئیس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه ابراز داشت: تفسیر تسنیم نشانه اهتمام تمام به علم تفسیر است اما تاکید حضرت استاد آیت الله العظمی جوادی آملی همواره این است که برای شناختن قرآن ناگزیر باید به سراغ اهل‌بیت(ع) برویم و این دو از هم جدا ناشدنی هستند.

وی ادامه داد: حدیث جایگاه بسیار بلندی دارد و بعد از قرآن، دومین سند دینی ماست؛ لذا کار عظیمی در این کتاب صورت گرفته است، پیام و فلسفه نگارش این اثر این است که به همه زوایای حدیث باید به صورت جامع نگریسته شود. چراکه حدیث همواره حتی در عصر خود پیامبر اکرم(ص) مورد جعل بوده است لذا لازم است که اشراف بر علم رجال و درایه ابهامات احادیث را برطرف کنیم به ویژه در احادیث مربوط به فهم آیات قرآن کریم.

آیت الله حسینی بوشهری تاکید داشت: نکته مهمی که باید مدنظر قرار داد این است که هیچ اثر علمی بی نقص نیست، رشد و بالندگی حوزه ها به خاطر نقد بوده است، سیره امامان این بوده که مشوق مردم در فهم دین بوده اند لذا بایستی محققان و پژوهشگران این عرصه به میدان بیایند و با نقد علمی و متقن این اثر بر رشد و بالندگی ان بیافزایند.

حجت الاسلام و المسلمین علی نژاد:

از ویژگی های آثار حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی توجه به نیاز روز جامعه است

در بخش دیگری از این مراسم، حجت الاسلام و المسلمین علی نژاد در سخنانی تصریح داشت: از ویژگی های آثار حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی این است که حضرت استاد به موضوعاتی ورود می‌کنند که نیاز روز جامعه است و ایشان احساس می کنند در آن حوزه خلا وجود دارد و یا کمتر کار شده است لذا ورود پیدا می‌کنند.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه آیت الله العظمی جوادی آملی بیش از سه دهه از عمر شریف خود را صرف تفسیر نمودند توجه ویژه به روایات به خصوص روایت تفسیری داشته اند؛ روایات اهل بیت علیهم السلام منحصر به فقه نیست بلکه روایات تاریخی، کلامی، تفسیری، تربیتی و غیره نیز وجود دارد که نیاز است از زوایای مختلف این روایات مورد بررسی قرار بگیرند.

حجت الاسلام و المسلمین علی نژاد با اشاره به مقالاتی که در خصوص کتاب رجال تفسیری نگاشته شده است بیان داشت: حضرت آیت الله جوادی آملی از نقدها استقبال می کنند و آن را باعث بالندگی و پختگی یک اثر علمی می دانند و حتی در مواردی شخصا از منتقد آثار علمی منتشر شده تقدیر می کنند.

حجت الاسلام والمسلمین رحمان ستایش:

علامه طباطبایی اولین کسی است که در خصوص روایات تفسیری نظریه‌پردازی کرده است/ اقدام حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در زمینه رجال تفسیری جداً قابل تقدیر است و دارای ابداع و نوآوری می باشد

حجت الاسلام والمسلمین رحمان ستایش نیز در سخنانی به موضوع «جایگاه حدیث در تفسیر» پرداخت.

وی در خصوص بایدها و نبایدهای یک کتاب جامع حدیثی، بیان داشت: علامه طباطبایی اولین کسی است که در خصوص روایات تفسیری نظریه‌پردازی کرده است.

وی ادامه داد: توجه تفسیر به علم حدیث یک امر ضروری و روشن است و لذا اقدام حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در زمینه رجال تفسیری جداً قابل تقدیر است و دارای ابداع و نوآوری می باشد.

حجت الاسلام والمسلمین رحمان ستایش در آسیب شناسی کتب جامع حدیثی ابراز داشت: نباید در کتاب های جامع حدیثی مطالب از کتابی به کتاب دیگر بدون هدف منتقل شوند و صرف انتقال صورت بگیرد بلکه باید این آثار سهولت در پژوهش را برای پژوهشگران به وجود بیاورد و با تجمیع اطلاعات و تشکیل پرونده علمی برای هر شخصی از رجالیون وضعیت رجالی وی کاملا شفاف و روشن گردد همچنین بایستی وضعیت منابع درجه یک مورد استفاده روشن گردد و روش و مبانی کار ما نیز باید به درستی در تمام اثر رعایت گردد و کاملاً شفاف و روشن باشد.

معرفی اجمالی کتاب رجال تفسیری

کتاب رجال تفسیری که اختصاص به شرح حال «راویان روایات تفسیری» دارد، در نوع خودش یک اثر علمی جدید محسوب می¬گردد، زیرا تاکنون اثر مستقلی در خصوص راویان تفسیری نوشته نشده است. معرفی اجمالی این اثر از این قرار است:
1.    موضوع کتاب اختصاص به راویانی دارد که نام آنها در اسناد روایات تفسیر «کنز الدقائق و بحر الغرائب» که یکی از مهمترین تفاسیر روایی است، واقع گردیده است.
2.    اسامی راویان بعد از استخراج از اسناد روایات تفسیر کنز الدقائق بر اساس حروف تهجی (الفبایی) تنظیم گردیده است و شامل چندین جلد خواهد شد.
3.    هر جلد مختصّ راویانی است .
4.    دربارهＪ هر یک از راویان به پنج محور پرداخته شده است:  
الف: بیوگرافی اجمالی راویان با بهره¬گیری از گزارش رجالیون و تحقیق در روایات راوی.
ب: تعیین طبقه و عصر راوی و مصاحبت وی با معصوم (علیهم السلام).
ج: معرفی استادان و شاگردان راوی.
د: مشخص کردن مذهب و گرایش فکری راوی.
ه: تبیین مکانت و جایگاه حدیثی راوی با استفاده از قرائن و نقد و بررسی آنها.
5.    در استفاده از کتب رجالی، تنها به رجال شیعه بسنده نشده است، بلکه از رجال اهل سنّت و دیدگاه رجالیّون آنها نیز استفاده شده است.
6.    ذیل هر عنوان تمام منابع شیعه و سنّی که نام راوی در آنها ذکر شده معرفی شده است.
7.    در معرفی و شناخت بیشتر راوی، تنها به گزارش رجالیّون بسنده نشده است، بلکه روایات وی از جهت کمّی وکیفی؛ و نیز استادان و شاگردان ایشان نیز مورد عنایت بوده است.