به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی اسراء: جدیدترین شماره از دوفصلنلمه علمی پژوهشی اخلاق وحیانی به همت مدیریت نشریات پژوهشگاه علوم وحیانی معارج آماده انتشار شد.

در این شماره از این فصلنامه علمی پژوهشی مقاله ای با عنوان «فلسفۀ اخلاق استاد جوادی آملی» به قلم دکتر محسن جوادی و سید علی صالحی ساداتی به چاپ رسیده است.

در این مقاله وزین نویسندگان تلاش نموده اند تا فلسفه اخلاقِ حضرت استاد، آیت الله جوادی آملی را به عنوان یک دانش مصطلح استخراج و وجوه تمایز آن را  نسبت به سایر فلاسفه اخلاق آشکار نماید.

در چکیده این مقاله آمده است: استاد جوادی آملی ماهیت گزاره‌های اخلاقی را اعتباری می‌داند. اعتبار یک فعل نفسانی است که انسان با توجه به واقعیت‌های موجود و غایات مطلوب، قبل از هر عملی عموماً و نیز قبل از عمل اخلاقی خصوصاً مرتکب می‌شود. نظریۀ اعتبار نظریه‌ای است در باب فلسفۀ عمل به طور عام و فلسفۀ اخلاق به طور خاص. به تصریح ایشان ماهیت گزاره‌های اخلاقی انشائی است که ابراز همان اعتبار است و گزاره‌های اخلاقی که صورت خبری دارند نیز در واقع انشائی هستند. اعتبارات در حوزۀ اخلاق، اعتبارات دل‌بخواهی و گزاف نیستند، بلکه بر در نظر گرفتن واقعیات و اهداف مشترک انسانی مبتنی‌اند. این نظریه را می‌توان از نظریات ناشناخت‌گرایی اخلاقی برشمرد که گزاره‌های اخلاقی را قابل صدق و کذب نمی‌دانند.

در ادامه چکیده این مقاله آمده است: بر خلاف بسیاری از ناشناخت‌گرایان، استاد جوادی آملی مطلق‌گرای اخلاقی است و معتقد است گزاره‌های اخلاقی با وجود غیرشناختی بودن برهان‌پذیرند و همان‌گونه که بدیهیاتی در حوزۀ نظر وجود دارد، بدیهیاتی نیز در حوزۀ عمل وجود دارد. این امر باعث می‌شود که برهان و بداهت، مختص قضایای خبری نباشند. غایت اخلاق تکامل فرد است که به تبع، تکامل جامعه را به همراه خواهد داشت. بنابراین گرچه حسن فعلی فواید خویش را دارد، تکامل به حسن فاعلی نیز نیاز دارد. تبلور حسن فاعلی در ملکه شدن فضایل است. ملکه شدن فضایل، بصیرت‌هایی را در قوۀ تشخیص به دنبال دارد.

نویسندگان مقاله در بخش دیگری از چکیده مقاله بیان می دارند: به نظر می‌رسد به لحاظ هنجاری می‌توان استاد جوادی آملی را فضیلت‌گرا نامید؛ اما این فضیلت‌گرایی با عمل به وظیفه و در نظر گرفتن نتایج عمل در شرایطِ مخصوص منافاتی ندارد، بلکه شخص فضیلت‌مند در تشخیص افعال نیک و نتایج افعال نیک، بصیرتی افزون خواهد داشت. اخلاق در حوزۀ تدین معنای متفاوتی خواهد داشت؛ زیرا اعتبارها بر واقعیت‌ها مبتنی‌اند، و وجود خدا و زندگی پس از مرگ، به عنوان واقعیت، اعتبارات خاص خود را برای اَعمال، طلب می‌کنند. همچنین اعتقاد به خدا و زندگی پس از مرگ، انگیزۀ اخلاقی را تشدید می‌کند و هدف زندگی اخلاقی را از زندگی دنیوی فراتر خواهد برد.

 

منبع: دوفصلنامه علمی پژوهشی اخلاق وحیانی، سال ششم ـ شماره دوم ـ پیاپی 14  بهار و تابستان 1397

برای مشاهده کامل مقاله اینجـــــــا را کلیک کنید.